Veelgestelde vragen over palmbomen en tropische planten
Alles over de tropische plant

Palmen staan bekend als monocotylen ook wel 'éénzaadlobbigen', en hebben ook een ander wortelgestel dan een gemiddelde boom. Het effect hiervan is dat de wortel zich heel anders ontwikkelt met de groei van de palm.

Bij het ontkiemen blijkt dat de zaailing anders is dan andersoortig zaad. Er komt een kiemwortel en een 'coleoptyl' uit, met daaruit komend het allereerste blaadje. Dan komt er een 'halmheffer' uit, een soort wortels die uit de voet van het coleoptyl ontspruiten, die het coleoptyl rechtzet en voor een deel vastzet in de grond. Hoe de wortels zich verder nestelen in de grond bepaalt waar de volgende functies zich ontwikkelen in het gestel. Dit wordt onderverdeeld in 4 zones, wat bekend staat als de 'rhizosfeer'.

De eerste zone staat bekend als de ademzone. 25cm en reikend tot maximaal 50cm van de stam, vinden we hier wat bekend staat als de primaire en secundaire 'geotropische' worteld. Eigenlijk betekent dit dat ze naar beneden geleid worden vanwege de zwaartekracht. De wortelhals bevindt zich ook in deze zone, wat eigenlijk de overgang is van de stam naar de wortels, en wortelknol.

De tweede zone staat bekend als de voedingszone. Deze zone is het grootste gebied van het gestel, en is ook het dichtst beworteld. 90cm tot 150cm de diepte in, en in de breedte reikt hij tot net aan buiten de bladkroon van de palmboom.

De derde zone, de absorptiezone. Hoe deze zone zich ontwikkelt loopt nauw samen met hoe de boom zijn water kan verkrijgen uit de grond. Dieper en moeilijker te bereiken grondwater, zorgt voor een andere absorptiezone. Deze zone is te vinden rond de 150cm en 180cm onder de grond. Deze zone bevat voornamelijk primaire wortels, met een iets lagere dichtheid dan de tweede zone. De erg fijne haarworteltjes zorgen hier voor de opname van het vocht, net als de haarworteljes in de tweede zone zorgen voor voedingopname.

De vierde zone hangt volledig af van het grondwaterpeil. In gebieden waar het grondwater hoog staat is er nauwelijks onderscheid tussen zone 3 & 4.

Adventiefwortels
Het gebeurt ook vaak dat na een bepaalde periode boven de grond ook wortels verschijnen van de palmboom, aan de voet van de stam. Deze wortels staan bekend als 'adventiefwortels'. Het maakt de palmen niet per se mooier, maar ze zorgen wel voor extra stevigheid in de grond. Het lijkt vaak dat deze wortels in de grond hadden horen te zitten, maar deze horen boven de grond te verschijnen. Dit is normaal.

Palmbomen kunnen doorgaans in de vollegrond flinke wortelkluiten ontwikkelen. Ze zijn vooral geneigd de diepte in te groeien als daar de ruimte voor aanwezig is.

Nee, palmbomen zijn niet te stekken. Die moeten uit zaad opgekweekt worden.

Een chamaerops humilis palm begint vaak heel snel voordat hij volwassen is. Een Trachycarpus groeit daarentegen juist weer sneller nadat hij volwassen is. Oftewel, steeds sneller.

Dat verschilt per soort en per grootte. De Trachycarpus fortunei groeit sneller naarmate hij groter wordt. Dat begint bij een paar centimeter per jaar, en wordt uiteindelijk wel 20-30cm in een jaar.

In het begin groeit een Trachycarpus fortunei een paar centimeter per jaar, maar later wanneer deze volwassen is kan hij 20 - 30cm per jaar erbij groeien, met een mooie dikke stam.

Met waaierpalm wordt vaak de Trachycarpus fortunei bedoeld, zie het stukje van de Fortunei.

Wij raden aan de palm in de grond te zetten tot op het punt dat de kluit ongeveer 2cm bedekt is met grond en de stam er vrijwel helemaal uit komt. Ook raden wij aan om veel wortelruimte te geven aan de palm aan de onderkant van de kluit. Hij zal daardoor sterker worden.

Dit is mogelijk, en daarbij raden wij aan om de kluit zo compleet mogelijk uit te graven. Vaak is dit heel moeilijk en moet de kluit worden afgekapt. Dit is niet per se een groot probleem voor de overleving, maar hij kan het de eerste 1 a 2 jaar wel heel zwaar hebben met herstel. Hoe meer wortel er wordt meegenomen, hoe makkelijker het herstel.

Ja, maar wij raden kwaliteitsgrond aan. Niet het allergoedkoopste. Als u voor gewone potgrond gaat, dan is bijv. een merk als Groene Jan uitstekend. Maar voor de allerbeste groei en gezondheidskansen raden wij luchtige mediterrane grond aan (van Florentus). Dit is echter wat duurder, maar verhoogt z'n kansen en groeisnelheid wel.

Dat is niet moeilijk. Zorg voor een ruime wortelmogelijkheid rondom het gat waar de kluit in komt. Dus veel ruimte gevuld met luchtige mediterrane voedingsgrond. De duurdere soort voedingsgrond mag wel uitlopen in een goedkopere soort aarde. Als het rond de kluit maar rijke grond is. Zorg dat de stam boven de grond uitkomt, bereken het gat daarop. Ongeveer 2cm grond boven de kluit. En vooral de eerste poos goed water geven, want de wortels nemen niet meteen heel veel op als ze nog niet uitgesproten zijn buiten de aangekochte kluit.

De beste voedingsbasis voor een palmboom is een complexe samenstelling van mineralen en bacterien. Deze zijn te vinden in het bekende 'Palm Focus', maar dit product kan niet meer in Nederland geleverd worden helaas wegens EU regels. Maar wij hebben een betere voedingssoort geregeld, namelijk bacteriele voedingstabletten. Deze tabletten worden door vocht geactiveerd en zorgen dat er een cultuur ontstaat in de palmbodem. Deze cultuur levert een vaste bijdrage voedingsstoffen van hoogwaardige kwaliteit en complexe samenstelling, en dat zorgt voor een perfecte palmvoeding.

Palmbomen moeten bladmateriaal aanmaken om groter te kunnen worden. Hiervoor zijn er voedingsstoffen nodig. Deze worden veelal uit de grond gehaald, maar vaak is dit niet voldoende. Wij raden aan om een palm bij te voeden zodat het extra goed kan groeien.

Een palmboom is een tropische plant, ongeacht of die winterhard is of niet. Dat betekent dat hij eigenlijk van luchtvochtigheid houdt en ook van zon. Om de palm de beste groeikans te geven, geef hem een lekker zonnig plekje met zo weinig mogelijk wind en kou. Zorg dat de bodem van de palm nooit kletsnat staat, tenzij je weet dat het gauw verdampt of intrekt (zomerse dagen bijv.). In de herfst/winter heeft een palm buiten bijna geen extra water nodig wegens de regen en temperatuur. De grond hoeft enkel lichtvochtig te zijn. Met echt hete dagen mag de grond wel kletsnat gemaakt worden.

Dit hangt af van de omstandigheden, de luchtvochtigheid, de hoeveelheid zon, de temperatuur en de palmsoort zelf. Wij raden voor alle palmen aan om de grond altijd lichtvochtig te houden. Dus niet kletsnat en ook niet kurkdroog. Lichtvochtig is het beste.

Dat verschilt per palmboomsoort. De meest winterharde palmboomsoorten kunnen tegen redelijk wat kou. Bijv. een volwassen Trachycarpus fortunei palmboom kan 17 graden onder nul gevoelstemperatuur overleven. Wij raden aan om ver voor de aangegeven temperatuur al de palm te gaan beschermen, om de overlevingskans te vergroten. Dat is vooral belangrijk als de palmboom nog niet heel oud is.

Wij raden aan om bij vriestemperaturen ruim beneden de winterhardheidstemperatuur van de palmboom, deze te gaan beschermen. Dat doet u door de pot te isoleren met bubbelplastic. Of als de kluit in de grond is hoeft dat niet.

Er zijn verschillende soorten winterharde palmbomen. De meest winterharde en bekende zijn de Trachycarpus fortunei, Trachycarpus wagnerianus, Chamaerops humilis, Chamaerops humilis 'Vulcano', Chamaerops humilis 'Cerifera', Wanneer groot en volwassen: Phoenix dactylifera, Wanneer groot en volwassen: Phoenix canariensis, Trithrinax campestris (heel stekelig), Jubaea chilensis (heel duur) en nog wat minder winterhard, de Cordyline australis.

Een kleinere dadelpalm kan niet meer dan 10 graden vorst hebben, gevoelstemperatuur. Maar een grote volwassen dadelpalm kan eventueel wel -13 verdragen. De Canarische variant is iets gevoeliger, een paar graad minder verdragend.

Winterharde palmbomen zijn het beste om buiten te plaatsen. Er zijn verschillende soorten die er per stuk weer heel anders uitzien. En elke soort is net weer wat anders in de verdraagzaamheid van vorst en wind.

Met het klimaat van tegenwoordig worden palmbomen populair in Nederland, omdat er soorten zijn die onze moderne temperaturen kunnen verdragen. Met een beetje hulp in de tuin d.m.v. bescherming, kunnen de palmbomen geholpen worden door de winter heen, zodat ze er de rest van het jaar mooi bij staan.

Isoleer de pot wanneer die aanwezig is, met bijv. bubbelplastic. Wikkel de kruin en kruinovergang in met ademend doek, zoals vliesdoek bedoeld voor vorstbescherming. Als er nog genoeg over is raden wij ook aan de stam verder in te wikkelen. Bij ernstige vorst raden wij aan om eerst de stam en kruinovergang te omringen met een warmtekabel, zodat na het vliesdoek eromheen er een warm binnenklimaatje ontstaat.

Een palmboom kan doodgaan door vele oorzaken. De meest voorkomende zijn gebrek aan water, te veel kou en weinig zon, ziekte, of (komt in Nederland minder voor) door palmvernietigend ongedierte. Ook kan een palm doodgaan door teveel water (dan kan de kluit gaan rotten of bevriezen).

De oorzaak hiervan is vaak onduidelijk. Het kan natuurlijke bladsterfte zijn bij oude bladeren, of anders kan het betekenen dat de lucht niet vochtig genoeg is. Zorg dus voor goed vochtige lucht en snoei de onderste lelijke bladeren af..

Het snoeien van een palm is heel simpel en makkelijk. De onderste takken van een palmboom worden vanzelf dor. Wanneer deze te lelijk zijn geworden mag u ze eraf knippen dmv. een snoeischaar. Wij raden aan om dichtbij de stam de tak af te knippen. Ook mag u met een schaar de dorre eindjes van bladeren afknippen. Wij raden aan dit scheef te doen, zodat de bladeren nog een beetje natuurlijk lijken.

Dit kan komen door een droge lucht als hij binnen staat. Maar de meest voorkomende reden is dat de grond niet vochtig genoeg is. Een palm kan moeilijk tegen droogte, en dient altijd voorzien te zijn van vocht. Ook teveel kan schade brengen.

De prijs van een palmboom hangt sterk af van de soort (of het een populaire soort is, of een zeldzamere soort die moeilijk te kweken is), en ook van de maat van de palm. Een grotere palmboom is doorgaans groter dan een kleinere variant. Een populaire kleine palm is al te krijgen vanaf 20 euro, en een grotere populaire palmboom kan wel 1500 euro kosten of meer zelfs. Zeldzamere soorten kunnen van 100 tot 30.000 euro kosten, en nog meer.

Een palmboom is moeilijk te stoppen. Zelfs in een beperkende pot wil hij nog steeds vaak gaan doorgroeien. Meestal offert een palmboom eerder de grootte van de kruin op, dan dat hij stopt met groeien.

Sommige palmbomen geven echte vruchten af, zoals de kokospalm. Maar de meeste palmbomen geven alleen zaad af.

Het zijn zaadtrossen!

Dat is maar net hoe je ernaar kijkt. De een vindt een palmboom niet fascinerend, de ander wil alleen maar palmbomen in de tuin. Wat ze vaak kenmerkt is dat ze stevig gegroeid zijn, sterk, en het blad komt vooral uit de top eruit, met een lange smalle stam.

Hier zal vast de kokosnoot of de dadels van de dadelpalm mee bedoeld worden. De kokos uit een kokosnoot is een beetje zoet met een typische kokos smaak. De dadels zijn inderdaad zoete vruchten van de dadelpalm, maar dat vereist wel een warm klimaat. In Nederland wordt het 'm vaak net niet om zoete vruchten te produceren.

Veel palmbomen krijgen geen bloemen, maar toch bloeien ze wel, d.m.v. de zaadtrossen die eraan komen.

Dit kan gedaan worden door een kleine palm te nemen, en de kluit heel klein te houden. Dan kun je mogelijk een bonsai palm groeien. De kruin blijft waarschijnlijk wel heel klein t.o.v. de rest van de palm.

Als een tak erg dor is kan die er altijd wel afgehaald worden. Maar een grote snoei-ingreep raden wij af in de herfst en winter, vanwege het herstel en de vorst. Dus eind winter, begin lente is de beste periode. In de zomer mag het ook nog wel.

Onze voornaamste regel hiervoor is: kun je het centrum van de palm (als die er nog is), bovenin, oftewel de 'kern', uit de stam trekken. Als die los komt, dan is de palm in 99% van de gevallen afgeschreven. Dus: komt de kern los, dan is de palm dood.

Als de luchtvochtigheid en temperatuur voldoende is kan een palm wel tegen tocht. Maar te droge lucht doet vocht afnemen van de palm. Teveel kou doet warmte afnemen van de palm.